Een Eigendomsakte is een onderdeel van het register van het Kadaster. De meeste denken aan de eigendomsakte dat het de koopakte betreft van de woning of stuk grond. Maar de eigendomsakte kan ook een heel andere akte zijn. Voorbeelden zijn onder andere: een akte van ruiling, een verklaring van erfrecht, akte van scheiding of een akte van Herverkaveling (voorheen Ruilverkaveling). Over deze laatste gaat dit artikel.
Wat is ruilverkaveling?
Een ruil/herverkaveling, is het ruilen van grond of percelen tussen eigenaren (grondgebruikers), in een bepaald gebied. De gedachte hierbij is dat de eigenaren binnen het bepaalde gebied hun eigendommen inbrengen, met elkaar gaan ruilen en toedelen naar de nieuwe ontstane situatie waardoor de eigenaren beter op worden. Dit beter worden heeft te maken dat binnen het bepaalde gebied de versplinterde eigendommen van eigenaren zodanig geruild worden dat de eigenaren aaneengesloten eigendommen overhouden. Dit zorgt voor efficiënter gebruik van de grond omdat de kavels groter worden en daardoor beter bewerkt kunnen worden met grotere landbouwmachines. Om alles in goede banen te leiden is de werkwijze opgeslagen in de Wet inrichting Landelijk Gebied (WILG), en voert het Kadaster de administratie daarvan. Uiteindelijk wordt alles genoteerd en vastgelegd in een notariële akte de Herverkavelingsakte.
Titel zuiverend
Zodra een akte van Ruilverkaveling is ingeschreven bij het Kadaster heeft deze akte een titel zuiverende werking op het totale gebied waar de Ruilverkaveling betrekking op heeft. Dit betekent dat alle oude rechten die bestonden voor de Ruilverkaveling zijn vervallen. Erfdienstbaarheden, hypotheken, eigendomsrechten, belemmeringsrechten etc. Ze kunnen niet meer herleid worden naar de oude situatie. Door de inschrijving van de Ruilverkavelingsakte ontstaat een geheel nieuwe situatie (NUL situatie).
Komen die oude rechten dan niet meer terug?
Rechten die geen nut meer hebben of door de nieuwe situatie zijn vervallen komen niet meer terug. In de toedeling van de Herverkavelingsakte worden alle nieuwe kavels toebedeeld aan die eigenaren die de betreffende kavels uit de toedeling hebben verkregen. Tevens in de akte worden ook weer de rechten die moeten blijven bestaan opnieuw bepaald. Wordt het oude recht niet vermeld in de akte dan bestaat deze ook niet meer. Dit laatste geldt alleen voor gronden die binnen de grens van de Herverkaveling vallen. Die toedeling van de nieuwe kavels aan de eigenaren en de opnieuw gevestigde rechten worden toegevoegd in de registratie van het Kadaster.
Afschrift Herverkavelingsakte
De akte van Herverkaveling is vaak een grote akte en bevat zeer veel pagina’s die wel op kunnen lopen tot 1000 pagina’s. Het is geen akte waar koper en verkoper in staan met een koopsom. Er wordt gesproken over inbreng, ruiling en toedeling van onroerende goederen. De verwijzing van de onroerende goederen is naar kavelnummers en die worden toebedeeld naar rechthebbenden (de nieuwe eigenaren). Plus de verwijzing naar de rechten die op de kavels komen te rusten. Deze informatie wordt verwerkt in de registers van het Kadaster naar nieuwe kadastrale percelen.